The Alchemists Kitchen and the traveling Medicine Show

uit het archief: interview met Lisa Jeannin

De Zweedse kunstenares Lisa Jeannin sloeg in 2017 letterlijk haar tenten op in Het Bos. Ze kwam met haar trouwe metgezel Rolf Schuurmans op alchemische expeditie naar de keuken van Charlotte Koopman (Otark). Twee weken lang experimenteerden ze samen met elixirs, eetbare draken, film en fotosynthese. In dit voorafgaande interview (uit 2017), legt Lisa uit hoe ze op dat idee is gekomen en wat ze precies van plan zijn. Daarnaast voegden we enkele foto's toe van de residentie, gemaakt door Mark Rietveld.

‘It might sound spaced out, and it is.’

'Charlotte en ik kwamen elkaar tegen in 1995, in Den Bosch, de stad waar ooit Jeroen Bosch opgroeide, leefde en werkte. We ontmoetten elkaar in de kunstacademie en zijn contact blijven houden na mijn terugkeer naar Zweden. Tijdens een van mijn bezoekjes aan Den Bosch hebben we samen een eetbare draak gemaakt. Het lijf was hartig, bereid met deeg, spinazie, olijven en noten. Het hoofd was zoet met een tong van marsepein. We hebben hem geflambeerd en hebben ook vleugels gemaakt. Een hele tijd zijn we intensief bezig geweest met deze draak. Uiteindelijk hebben maar twee mensen uitgenodigd om van de draak te proeven. Nu, 20 jaar later, willen we opnieuw een eetbare draak bouwen. We willen meer mensen van dit kunstwerk, dat eigenlijk ook een happening is, laten genieten.'

Alchemie
Hoe ik bij de alchemie terechtgekomen ben is moeilijk uit te leggen. Jarenlang heb ik een kind gewild en dat hele proces van zwangerschap en bevalling was zulk een diepe transformatie, zulk een alchemische transformatie – bij de bevalling had ik bovendien ook een bijna-doodervaring – dat ik daarna mijn leven moest wijden aan de alchemie. Het leek of ik geen andere keuze had. Ik ben alchemie gaan studeren, zowel de theorie als de praktijk en nu werk ik in wat ze noemen ‘The Vegetable Kingdom’, en dat is het ook: het koninkrijk van de planten.

Ik brouw spagyrische medicijnen, op basis van plantenextracten. Ik maak elixirs van extracten die op een behoorlijk gesofisticeerde manier uit planten worden getrokken. Die elixirs werken zowel helend en transformerend, voor zowel lichaam als geest. Ze zijn werkelijk wonderbaarlijk. Medicinale planten groeien overal. Het zijn geen drugs, maar ze werken zo diepgaand dat drugs erbij in het niet vallen. Ik heb ook kruidengeneeskunde en ayurveda gestudeerd, maar de spagyrische kunst is mijn specialisatie. De wegen van Charlotte en mezelf kruisen elkaar wanneer het gaat over essentiële oliën en hydrosolen. Hiermee kunnen we ook gerechten maken. Zo hebben we ooit chocolades met elixirs gemaakt, dat was een mooi voorbeeld van hoe we een brug kunnen slaan tussen de werelden van de alchemie en de kookkunst. De draak is ook zo’n brug tussen media, tussen kunst, koken en alchemie als een kunst. Voor ons is kunst iets dat breder is dan wat in de musea of theaterzalen te zien is. Kunst kan veel meer zijn dan dat. Het kan werkelijk veel transformationeler. Rolf, Charlotte en ik hebben een brede kijk op kunst, voor ons is het een praktische filosofie, een handeling, een stiel bijna. Daarin vinden wij elkaar.

The Alchemists Kitchen and the traveling Medicine Show
De titel van ons project is ‘The Alchemists Kitchen and the traveling Medicine Show’. Daarbij noemen we onszelf Alchemisten, ook mijn driejarige dochter Lila, en zeker ook de bezoekers van ons laboratorium in Het Bos. We brengen meer dan zeventig verschillende elixirs mee naar Het Bos. We installeren er ons hele laboratorium zodat mensen kunnen uitproberen en meemaken waar onze alchemie voor staat. We zien wel waar we uitkomen. Mogelijk vinden we ter plaatse hele bijzondere ingrediënten waaruit we nieuwe elixirs kunnen trekken. We stellen ons laboratorium tijdens bepaalde uren open voor het publiek en bepalen een dagelijks programma wanneer we in Het Bos toekomen.

Aan het eind van ons verblijf plannen we een groots Drakenfeest. We brengen ook twee grote tenten mee, een waarin we onze apotheek, ons labo inrichten en een andere waarin we kleine eigengemaakte films vertonen. We zullen gewoon bezig zijn en zien wat er gebeurt. We dachten ook een drukwerk te maken met Afreux, een Moondala, een maankalender. En mensen kunnen bij ons terecht voor een gongbad, we bregen een grote gong mee, een heel bijzondere ervaring.

Kunst De interesse voor alchemie was er al een lange tijd. Ook vroeger in mijn kunstpraktijk creëerde ik vooral ervaringen, installaties waarin je kan rondlopen, situaties die je kan meemaken. Je zou kunnen stellen dat in het maken van stop-motion films ook een vorm van alchemie vervat zit. Je brengt per slot van rekening kleine objecten, poppetjes of stenen tot leven door middel van animatie. Er heeft ook altijd een mystiek element in mijn werk gezeten. Misschien is magisch realisme een term die bij mijn werk past, vermoedelijk niet, het draait werkelijk om de ervaringen. We creëren eerder sferen, omgevingen, we spelen met de schaal van dingen, micro en macroperspectief, ook dat is een belangrijk element in ons werk. Rolf Schuurmans en ik werken nu twaalf jaar samen.

Het is werkelijk belangrijk te vermelden dat ik heel erg into planten ben. Het feit dat ze tot fotosynthese in staat zijn toont aan hoe ontwikkeld ze zijn. Ik zie planten werkelijk als levende wezens waarvan we veel hebben te leren. We hebben ontzaglijk veel te leren van de natuur. Dat is onbeschrijfelijk. Nou ja, dit is wat er gebeurt wanneer je met alchemie bezig bent, wanneer je met planten werkt en ook de spagyrische middelen zelf inneemt. Het is alsof je hetzelfde doormaakt, dezelfde transformatie die de planten doormaken wanneer je er elixirs uithaalt. Het lijkt wel of je langzaam één wordt met de planten waarmee je werkt. Oké, dit kan allemaal heel spaced-out klinken, maar dat is het ook. Planten zijn in staat om ongekende kennis en krachten vrij te maken.’

The Alchemists Kitchen and the traveling Medicine Show kon u in Het Bos bezoeken van 11 tot 22 april 2017.