Interview met Sesa

^{foto: Caro Van de Looverbosch}

‘The rose that grew from concrete’

Toen ik ongeveer zes jaar oud was
ben ik beginnen schrijven
Eerst schreef ik verhalen
Tot ik op gedichten-dag gedichten ontdekte
Dan ben ik gedichten beginnen schrijven

Ik hield ze eerst voor mezelf
omdat ik verlegen was
En ik schreef in het Engels
omdat ik niet wilde dat als iemand de gedichten vond
dat ze die zouden begrijpen
(het Engels was nog niet zo populair als nu)

Door die keuze toen begrijpen mensen me nu meer
Niet alleen in België, zelfs tot in de Filipijnen lezen ze mijn gedichten
In het Engels
Mensen willen fragmenten uit mijn gedichten posten op Facebook en Instagram en op Tumblr
Zo ben ik begonnen, ze zeiden
Kan je die zinnen op een afbeelding zetten en mij opsturen?

Mijn eerste gedichten waren heel triest en emotioneel
En ik ben dat nog steeds
Maar toen waren ze echt somber
Ik wilde ervan af
Ik dacht, als ik alles bundel, dan is het als het ware voorbij
Ik was van plan om één boek te maken voor mezelf
Maar mensen waren erg geïnteresseerd
Misschien, zo dacht ik, moet ik boeken maken
Ik had contact met een uitgever
Die zei dat gedichten in het Engels het niet goed zouden doen
Dat was in 2015
Ik besloot: goed, dan doe ik dat gewoon zelf

Ik heb mijn eerste dichtenbundel uitgegeven in eigen beheer
Met internet is veel mogelijk
Ik heb eerst 50 boeken aangekocht, dan 100
Uiteindelijk heb ik ze op Amazon te koop gesteld,
toen ik de vraag kreeg van lezers buiten België
Na mijn eerste dichtbundel wist ik al meteen hoe mijn tweede bundel ging heten
The Break Free.
Maar ik wist nog niet waarover die zou gaan
En ik wou enkel een tweede bundel maken, wanneer ik iets te vertellen had
Niet gewoon een tweede bundel maken om te maken
Het heeft vier jaar geduurd voor ik het gevoel had
Dit wil ik vertellen
Ik wist wel dat ik ooit nog een dichtbundel ging uitbrengen
Maar ik wou niets maken op basis van quick feelings
Ik schrijf in notebooks
en toen ik vier nieuwe notebooks had na mijn eerste dichtbundel
toen die allemaal vol waren, dacht ik
Misschien moet ik eens zien wat ze gemeen hebben.
En zo heb ik al mijn gedichten uitgetypt en heb ik gezocht naar een rode draad en een verhaal
Zo heb ik een patroon gezocht en een thema kunnen vinden
The Break Free.

Bevrijding is zo abstract
Bevrijding van wat?
Hoe ik mezelf overwonnen heb
heb gevonden door poëzie
Ik ben transparanter geworden
Vroeger zei ik dat ik triest was, maar ik wist niet waarom
Ik durf meer zeggen
Meer dan wat ik vier jaar geleden niet durfde zeggen
Door te schrijven
Doordat ik op verschillende podia stond
Na een tijdje durf je meer
Je stelt jezelf bloot
Op een gegeven moment kun je niet meer anders

Ik zat bij Mama’s Open Mic
die hun vaste avonden hebben in Het Bos
En nu gaan ze meehelpen met de presentatie van mijn tweede dichtbundel
Ze produceren het event
Ze zijn verantwoordelijk voor de dramaturgie van de performance
Zo zijn er mensen uitgenodigd die een paar van mijn gedichten zullen brengen
Bijvoorbeeld een danseres die het op haar eigen manier zal interpreteren
Ik vind dat een leuke manier om te gedichten te presenteren
Dingen die zij voelen bij mijn gedichten.

Mijn gedichten vertrekken uit dingen die ik voel(de)
Ze zijn biografisch
Ik wil dat mensen weten waar mijn gevoelens vandaan komen
Want
maken we niet allemaal dezelfde dingen mee?
Het mooiste is toch iemand te vinden waarin je jezelf kunt herkennen?
En als dat je kan helpen, waarom niet
En als dat je minder alleen kan laten voelen, waarom niet
Uiteindelijk maken we toch vaak ongeveer hetzelfde mee?

We zouden ons niet alleen moeten voelen

Dat vind ik belangrijk. Dat mensen zich herkennen
Ik schrijf voor mezelf.
Het is van mij en voor mij
Ik schrijf ook naar mezelf
Maar eens ik het deel, is het van en voor iedereen
En mag iedereen eruit halen wat hij of zij wil
Zo heb ikzelf veel poëzie gelezen van Tupac
Weinig mensen weten dat hij poëzie heeft geschreven
Ik las vroeger vooral zwarte schrijvers
zoals Maya Angelou

Ik wilde vroeger ook niet dat mensen wisten dat ik schreef
omdat ik dacht dat zwarte mensen niet schreven
dat dat niets was voor zwarte mensen
Door Tumblr heb ik veel zwarte schrijvers ontdekt
en begon ik al hun werk te lezen
Dat heeft mij geïnspireerd
Die andere schrijvers
Via school kreeg ik nooit de indruk dat er ook zwarte schrijvers waren
Ik dacht, het is iets voor witte mensen
Alle literatuur was wit
Ik had niet het gevoel dat zwarten dat konden of deden
Ik was nog jong
Ik denk dat het nu makkelijker is om dingen te ontdekken
Maar de teksten van mensen die op mij leken
de teksten van bijvoorbeeld een zwarte vrouw
Van zwarte struggles
Het deed veel met mij
Ik voelde me niet de enige

In het begin forceerde ik het schrijven
Nu komt het en gaat het
De kwaliteit is niet hetzelfde wanneer je het forceert
dan wanneer je het voelt
Ik ben chaotisch daarin, er is geen patroon
Ik doe het als het nodig is
Vroeger schreef ik meer dan nu
Nu schrijf ik dieper
Als ik niet schrijf, zit het wel in mijn hoofd
maar dan kan ik het waarschijnlijk nog niet vertalen naar een tekst
Het zit wel altijd in mij
Het komt er gewoon nog niet uit
Ik geef het dan bewust tijd

Wat ik mooi vind aan Tupac
is zijn nostalgie
De nostalgie in zijn gedichten
die zijn schrijven oproept
Of de pijn
Er is iets
De kijk naar zichzelf, in combinatie met de maatschappij
Hij probeerde iets mooi te maken van alle pijn die hij voelde
Ik vind dat belangrijk
Als je blijft zitten in je pijn en miserie
dan word je er niet beter van
Het is jammer of triest als je iemand ziet die er niet uitgeraakt

The rose that grew from concrete
was mijn eerste grote inspiratiebron
Toen ik dat boek van Tupac las
Wow…
Toen ik zijn boek las
wist ik
je kan over vanalles schrijven
Er zijn zoveel thema’s die je kan aankaarten
dingen waarover je kan schrijven
Het is ongelimiteerd
en dat heeft me erg geïnspireerd
Hij schreef over liefde, muziek, zichzelf
over random dingen
heel persoonlijk ook
sorry ik ga hier maar door

(D: helemaal niet erg)

Wat ik speciaal vind aan poëzie
Je schrijft zo hard voor of over jezelf
maar als iemand anders het leest
kan die zich daarin herkennen.
Dat is de reden waarom ik graag schrijf
Eens ik het geef,
gaat het niet meer over mij
is het niet meer van mij
Het boek van Tupac lezen
zien vanwaar hij komt
Het is tijdloos
Het blijft gelden
Het is triest
dat het blijft gelden
Want er is nog niet veel veranderd
Maar ook krachtig dat het blijft gelden
Zeker nu
Als ik schrijf over wat er nu allemaal gebeurt
schrijf ik bijvoorbeeld over een broer of over een zus
terwijl het over de samenleving gaat
Ik probeer niet direct kunst te maken van dingen die gebeuren
Het moet eerst bezinken
Genezen
We zijn zo exposed aan beelden van mensen die sterven
Je ziet letterlijk hoe ze sterven
Ik kan dat niet
Ik wil dat niet
Op social media zomaar daarover schrijven

Mijn boek gaat over womanhood
over dingen loslaten
over dingen die ik heb geleerd
Bijvoorbeeld in familie
Ik vind niet dat een vrouw zo of zo moet zijn
over hoe ik mannen heb gezien
en over hoe ik hen nu zie
Over seksueel misbruik
Over hoe ik heb geleerd om te reageren op bepaalde dingen
Over hoe ik nu wil reageren
Over hoe ik van mezelf houd
Of over hoe ik vind dat dat moet
Of over hoe ik dat wil doen
Over vrouwelijkheid in het algemeen
Over de banden met andere vrouwen en mannen
Over de keuze in welke vrouw ik wil zijn
En iedereen moet die keuze hebben
een man zou dat niet moeten definiëren
mannen in brede zin, niet enkel relationeel
Over jezelf mogen zijn
Leren zijn

Over iets niet meer hoeven te zijn
Noch voor een man
Noch voor jezelf

"Did you hear about the rose that grew
from a crack in the concrete?
Proving nature's law is wrong
it learned to walk without having feet.
Funny it seems, but by keeping its dreams,
it learned to breathe fresh air." Tupac Shakur

Sesa stelt haar boek "The Break Free" op zaterdag 3 oktober voor in Het Bos.